Program Szkoła promująca zdrowie (SzPZ) to najdłużej trwające i wciąż rozwijające się w Europie i na innych kontynentach skoordynowane, systemowe, długofalowe i dobrowolne działania na rzecz zdrowia w szkole.

W Polsce działania dla tworzenia SzPZ rozpoczęto w 1991 roku. Polska była jednym z 4 krajów realizujących projekt pilotażowy SzPZ (1992–1995) i jednym z 7 pierwszych krajów przyjętych w 1992 r. do Europejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie.

Definicja szkoły specjalnej promującej zdrowie
Szkoła specjalna promująca zdrowie to szkoła, która we współpracy z rodzicami uczniów i społecznością lokalną:
• systematycznie i planowo tworzy środowisko społeczne i fizyczne sprzyjające zdrowiu i dobremu samopoczuciu społeczności szkolnej,
• wspiera rozwój kompetencji uczniów i pracowników w zakresie dbałości o zdrowie przez całe życie.

Standardy szkoły specjalnej promującej zdrowie:
1. Koncepcja pracy szkoły, jej struktura, organizacja i warunki sprzyjają zdrowiu oraz uczestnictwu społeczności szkoły w realizacji działań w zakresie promocji zdrowia oraz skuteczności i długofa¬lowości tych działań.
2. Klimat społeczny szkoły sprzyja zdrowiu i dobremu samopoczuciu uczniów, nauczycieli i innych pracowników oraz rodziców uczniów.
3. Szkoła prowadzi edukację zdrowotną uczniów i umożliwia im praktykowanie w codziennym życiu zachowań prozdrowotnych.
4. Szkoła podejmuje działania w celu zwiększenia kompetencji pracowników i rodziców uczniów w zakresie dbałości o zdrowie oraz do prowadzenia edukacji zdrowotnej uczniów.

Model szkoły specjalnej promującej zdrowie
W modelu SzPZ w szkole specjalnej (ryc. 1) uwzględniono trzy poziomy. Sformułowano cztery standardy SzPZ (powyżej), które przyporządkowano do dwóch pierwszych poziomów. Przyjęto, że opisują one model SzPZ oraz jej specyfikę. Standardy tworzą też podstawy do planowania ewaluacji SzPZ, czyli sprawdzania, w jakim stopniu szkoła zbliża się do poziomu, który można by uznać za „optymalny”. Nie jest możliwe okre¬ślenia standardów dla poziomu trzeciego – „Oczekiwane efekty”, wprowadzono jednak ich ocenę.


Na podstawie: „SZKOŁA SPECJALNA PROMUJĄCA ZDROWIE. Podręcznik dla szkół specjalnych kształcących dzieci i młodzież z niepełnosprawnością intelektualną i osób wspierających ich działania w zakresie promocji zdrowia” opracowanego przez Magdalenę Woynarowską-Sołdan, Barbarę Woynarowską, Dorotę Danielewicz; ORE, Warszawa, 2020